ماده 1: در این آئین‌نامه جهت رعایت اختصار به جای قانون تشكیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75 عبارت «قانون شوراهای اسلامی كشور» و بجای عناوین شورای اسلامی بخش و حوزه انتخابیه شورای اسلامی بخش به ترتیب از كلمه‌های «شورا» و «بخش» استفاده می‌شود.

• امور داخلی و تشكیلات شورا
• وظایف رئیس شورا
• وظایف منشی یا منشیان شورا
• جلسات و تصمیمات شورا
• امور مالی

امور داخلی و تشكیلات شورا

ماده 2 : 
اعضای شورا موظفند ظرف یك هفته پس از انتخاب از سوی اعضای شورای اسلامی روستای متبوع خود در تاریخی كه بخشدار بطور كتبی اعلام می‌نماید به ریاست مسن‌ترین عضو و حضور حداقل دوسوم از نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی روستایی و بخشدار تشكیل جلسه دهند و از بین خود هیأت رئیسه شورا را انتخاب نمایند. 

ماده 3 : 
سمت اعضاء در شورا عبارت از رئیس، نایب رئیس و حداقل یك منشی می‌باشد. كه برای مدت دو سال از سوی اعضاء انتخاب می‌شوند. 

ماده 4 : 
سلب عضویت هر عضو شورای اسلامی بخش از شورای اسلامی روستای ذیربط، باعث سلب عضویت او از شورای اسلامی بخش نیز خواهد شد. 

ماده 5 : 
فرد یا افرادی كه از عضویت شورا خارج می‌شوند موظفند حداكثر ظرف مدت یك هفته پس از قطعیت یافتن خروج وی از شورا، كارت عضویت خود را تحویل بخشداری ذیربط داده و رسید دریافت دارند. 

ماده 6 : 
مهر شورا، حداكثر ظرف یك هفته از شروع به كار رسمی شورا توسط بخشدار، تحویل رئیس شورا خواهد شد. 

ماده 7 : 
اعضای شورا، حق تفویض اختیارات خود به سایریان اعم از عضو و غیرعضو را ندارند.

وظایف رئیس شورا

ماده 8 : 
رئیس شورا مانند سایر اعضاء دارای یك حق رأی می‌باشد و وظایف او عبارتست از مسئولیت امور اداری و مالی شورا، تنظیم بودجه شورا، تعیین زمان و اداره جلسات عادی و فوق‌العاده شورا و در صورت لزوم، دعوت از اعضاء جهت شركت در جلسات، تقسیم كار بین اعضاء برای پیگیری مصوبات، دفاع از حقوق و منافع شورا در مقابل غیر و اقامه دعوی، درخواست گزارش كار از اعضاء، امضاء و مهر كردن اسناد و مكاتبات شورا، ایجاد هماهنگی با شوراهای اسلامی روستایی حوزه بخش و ارتباط بین شورا با دهداری، بخشداری و سایر دستگاههای اجرایی. 
    تبصره: در صورت عدم حضور رئیس شورا، وظایف او را نایب رئیس شورا انجام می‌دهد.

وظایف منشی یا منشیان شورا

ماده 9 : 
وظایف منشی یا منشیان شورا عبارت از تهیه و تدوین صورتجلسات، تهیه متن نامه‌ها، ثبت و شماره‌گذاری آن، تهیه گزارش عملكرد شورا و حفظ و نگهداری دفاتر و صورتجلسات در محل شورا، انجام امور خزانه‌داری شورا از قبیل مسئولیت حسابداری شورا، همكاری با رئیس شورا در تنظیم بودجه و اصلاح یا متمم آن، تنظیم صورتهای مالی شورا، ثبت و ضبط صورت كلیه اموال و دارائیهای شورا و حسابرسی اولیه از فعالیتهای مالی شورا از قبیل درآمدها، هزینه‌ها و موجودی در پایان هر سال مالی بر طبق فرمهای دریافتی می‌باشد. 
    تبصره: در صورت غیبت منشی یا منشیان شورا وظایف آنان توسط نایب رئیس شورا انجام می‌شود.

جلسات و تصمیمات شورا

ماده 10 : 
جلسات شورا با حضور حداقل 4 عضو تشكیل می‌شود و تصمیمات آن حداقل با 3 رأی موافق معتبر خواهد بود. 

ماده 11 : 
تشكیل جلسات شورا و همچنین حفظ و نگهداری دفاتر، اسناد و مدارك و اموال شورا باید در مكان مشخص و مناسب و با هماهنگی شورای بخش تعیین شود. 

ماده 12 : 
جلسات شورا بطور مستمر ماهی دوبار تشكیل می‌شود 
و در صورت نیاز، جلسات فوق‌العاده و اضطراری شورا با پیشنهاد فرماندار، بخشدار، رئیس شورا و یا سه نفر از اعضاء تشكیل خواهد شد. 

ماده 13 : 
هر گاه شورا اطلاع و یا نظرخواهی از شوراهای اسلامی روستایی را در زمینه موضوع یا موضوعاتی ضروری تشخیص دهد می‌تواند اقدام به تشكیل جلسه عمومی نماید. 

ماده 14 : 
شورا با رعایت مصالح نظام و تأیید بخشداری ذیربط می‌تواند فعالیتهای سالانه و همچنین برنامه‌های آتی شورا كه جنبه عمومی دارد با وسایل ممكن به اطلاع اهالی روستاها برساند. 

ماده 15 : 
موضوع یا موضوعات مختلف قابل طرح در شورا با تشخیص رئیس، درخواست هر یك از اعضاء و یا تقاضای كتبی فرماندار یا بخشدار ذیربط و یا سایر دستگاههای دولتی وظیفه‌مند در بخش و روستا در دستور كار شورا قرار می‌گیرد. 

ماده 16 : 
صورتجلسات شورا باید بگونه‌ای تنظیم شود كه در آن تاریخ و دستور كار هر جلسه، اسامی اعضای حاضر و غایب، تعداد آرای مثبت و منفی اعضا به هر یك از موضوعات مورد بحث، اسامی مدعوین و حاضرین به همراه رئوس مطالب مطروحه در جلسه و تمامی مصوبات آمده باشد.

• تبصره 1: كلیه اعضای حاضر باید ذیل صورتجلسات شورا را امضاء و یا مهر نمایند.
• تبصره 2: مدعوین حاضر در صورت تشخیص شورا می‌توانند ذیل صورتجلسات را امضاء، انگشت و یا مهر نمایند.

ماده 17 : 
شورا موظف است در پایان هر جلسه نسخه‌ای از كلیه مصوبات خود در آن جلسه و در صورت نیاز به پیوست سوابق و مطالب مفید دیگر را جهت اطلاع بخشداری ذیربط ارسال دارد. همچنین نسخه‌ای از مصوباتی كه مربوط به دستگاههای دیگر است را به آن دستگاه ارسال نماید. 

ماده 18 : 
شورا موظف است در پایان نیمه دوم فروردین هر سال گزارش كار سالیانه خود را طبق فرمهای دریافتی در دو نسخه تنظیم و نسخه اصل را جهت اطلاع بخشداری محل و نسخه دوم را بعنوان سابقه در بایگانی شورا ثبت و نگهداری نماید. 

ماده 19 : 
تمامی مكاتبات شورا باید طبق فرمهای دریافتی دارای تاریخ، شماره ثبت در دفتر شورا، نام كامل گیرنده و موضوع نامه باشد و حداقل در سه نسخه تنظیم شود و نسخه اول برای اداره یا سازمان مورد نظر و نسخه دوم جهت بخشداری محل ارسال و نسخه سوم به عنوان سابقه در بایگانی شورا نگهداری شود.

ماده 20 : 
تمامی مكاتبات شورا باید در سربرگ رسمی و ممهور به مهر شورا و امضای رئیس و در صورت غیبت او نایب رئیس شورا باشد. 

ماده 21 : 
شورا می‌تواند با مسئولین اجرایی تا سطح شهرستان مستقیماً مكاتبه نماید و در صورت نیاز به مكاتبه با مسئولین بالاتر از طریق فرمانداری محل اقدام نماید. 

ماده 22 : 
شورا باید دارای دفاتر مجزایی جهت ثبت صورتجلسات و حضور و غیاب اعضا در جلسات و نامه‌های دریافتی و ارسالی، طبق دستورالعملهای مربوطه باشد. 

ماده 23 : 
مصوبات شورا پس از 10 روز از تاریخ ابلاغ قابل اجراست. مگر آنكه در ظرف مدت مزبور مسئولان اجرایی مربوط به مصوبه اعتراض نمایند كه در این صورت بر طبق ماده 80 قانون شوراهای اسلامی كشور عمل خواهد شد. نظر هیأت حل اختلاف استان مبنی بر تأیید یا رد مصوبه قطعی و لازم‌الاجراء است. چنانچه هیأت حل اختلاف استان ظرف مدت 15 روز نظر خود را اعلام ننماید مصوبه لازم‌الاجراء می‌گردد. 

ماده 24 : 
در صورت نیاز به حضور بخشدار و یا دهداران مربوطه در جلسات، شورا می‌تواند طی دعوتنامه كتبی و با تعیین زمان و دستور كار جلسه جهت شركت، دعوت بعمل آورد و بخشدار یا هر یك از دهداران موظف به شركت در جلسه مزبور می‌باشند.

• تبصره: در صورت خودداری بخشدار و یا هر یك از دهداران از شركت در جلسه بدون عذر موجه شورا می‌تواند طی درخواست كتبی از مقام بالاتر تقاضای تذكر به بخشدار و یا دهدار را بنماید و در صورت تكرار مجدد درخواست توبیخ وی را از مقام ذیربط بكند.

ماده 25 : 
در صورت درخواست كتبی فرماندار و یا بخشدار ذیربط شورا مبنی بر تشكیل جلسه، شامل زمان، دستور كار و ضرورت تشكیل جلسه، شورا موظف به برگزاری جلسه فوق‌العاده می‌باشد. 

ماده 26 : 
شورا درصورت نیاز و با مسئولیت خود می‌توانـد به منظور مشورت در زمینه موضوع یا موضوعاتی كه در دستور كار خود قرار داده است از نماینده دستگاههای دولتی ذیربط و یا شخص یا اشخاص غیر عضو دعوت به همكاری نماید. 

ماده 27 : 
شورا می‌تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نیاز را از دستگاهها، ادارت و سازمانهای دولتی درخواست نماید و آن ادارات و سازمانها همكاری لازم را به عمل خواهند آورد. 

ماده 28 : 
شورا موظف است یك ماه قبل از انقضای مدت قانونی خود، صورتی از كلیه فعالیتها، طرحها و برنامه‌هایی كه در طول دوره فعالیت قانونی به اجرا گذارده است و یا در دست اجراء دارد در دو نسخه تهیه و نسخه اول را برای بخشداری ذیربط ارسال و نسخه آخر را برای ثبت در سوابق شورا نگهداری نماید. 

ماده 29 : 
در صورتیكه هر یك از اعضاء بنا به دلایلی از عضویت شورا خارج شود، شورا موظف است در اولین جلسه پس از قطعیت یافتن خروج آن عضو، مراتب را به بخشداری محل كتباً گزارش دهد تا بخشداری از اعضای علی‌البدل با احتساب آراء آنان دعوت به شركت در جلسات و طی مراحل مورد نیاز مانند صدور كارت شناسایی و اطلاع از سمت عضو جدید در شورا را بنماید.

• تبصره : در صورتیكه عضو خارج شده از شورا رئیس و نایب رئیس آن باشد شورا باید در جلسه‌ای با هماهنگی بخشدار و حضور وی، رئیس یا نایب رئیس را برای مدت باقیمانده هیأت رئیسه انتخاب نماید.

ماده 30 : 
هرگاه عضوی بیش از 6 جلسه متوالی و یا دوازده جلسه غیرمتوالی* در طول یكسال بدون داشتن عذر موجه (به تشخیص شورا) در جلسات شورا شركت نكند موضوع برای سلب عضویت وی به هیأت حل اختلاف استان، موضوع ماده 82 قانون شوراهای اسلامی كشور ارجاع خواهد شد. 

*با توجه به ماده 10 قانون اصلاح قانون تشكیلات شوراهای اسلامی كشوری و انتخابات شوراهای مزبور مصوب 23/4/65

امور مالی

ماده 31 : 
هرگونه فعالیت مالی توسط شورا و برداشت از حسابهای آن باید از قبل به تصویب شورا رسیده باشد. 

ماده 32 : 
شورا می‌تواند در صورت تمایل اهالی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و مؤسسات دولتی و غیردولتی به پرداخت كمك بلاعوض، برای اجرای برنامه‌ها و طرحهای شورا، این كمكها را از طریق واریز به حسابهای افتتاح یافته، دریافت نماید.

• تبصره : كمكهای نقدی می‌باید از سوی اهالی به حسابهای تعیین شده واریز و كمكهای غیرنقدی در زمرة اموال در اختیار شورا و یا سایر مصارف منظور شده در بدو دریافت ثبت شود.

ماده 33 : 
تمامی درآمدهای شورا اعم از كمكهای بلاعوض مردم، عوارض دریافتی از اهالی، در صورت تخصیص كمكهای دولتی برای اجرای برنامه‌های عمرانی و سایر ردیفهای دریافتی باید بر طبق برنامه‌هایی كه قبلاً بصورت بودجه سالانه و در قالب طرحهای عمرانی و یا مصارف جاری به تصویب شورا رسیده است و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به مصرف عمران و آبادانی روستاهای بخش برسد.

• تبصره : در صورت نیاز به اجرای برنامه جدید در طی ایام سال و پس از تصویب بودجه سالانه، شورا می‌تواند به صورت الحاق به بودجه سالانه، آن برنامه را تنظیم و اجرا نماید.

ماده 34 : 
شورا موظف است به منظور حفظ و نگهداری كلیه وجوه دریافتی و درآمدهایی كه در طول هر دوره فعالیت قانونی تحصیل می‌نماید حسابی را در نزد یكی از شعب بانكهای كشور در مركز بخش به نام شورا افتتاح نماید و تمامی وجوه نقد را به محض وصول به آن حساب واریز نماید. 

ماده 35 : 
هرگونه برداشت از حساب موجودی و اعتبارات شورا، باید در قالب بودجه سالانه و طرحها و مخارجی كه از قبل به تصویب شورا رسیده است و با امضای رئیس و منشی شورا و مهر شورا باشد. 

ماده 36 : 
شورا مكلف است كلیه فعالیتهای مالی خود، اعم از درآمد، مخارج و مانده حسابها را به طور نوبه‌ای و بر طبق فرمهای دریافتی به اطلاع بخشداری و شوراهای اسلامی روستاهای مربوطه برساند. 

ماده 37 : 
شورا باید در پایان هر سال مالی، ترازنامه مالی خود را طبق فرمهای دریافتی برای اطلاع عموم اهالی به طریق ممكن انتشار دهد. 

ماده 38 : 
شورا موظف است در پایان هر سال شمسی و با توجه به برنامه‌های چهارساله دوره خود و برآورد عواید و درآمدهای سال آتی، بودجه جاری و عمرانی شورا برای سال آینده را در دو نسخه تنظیم نماید و در پانزدهم اسفند همان سال نسخه اصلی را برای بخشدار و رونوشت آنرا برای شوراهای اسلامی روستاهای مربوطه ارسال و نسخه دوم را بعنوان سابقه در دفاتر شورا بایگانی نماید.

• تبصره : بخشدار مربوطه می‌تواند نظرات اصلاحی و تكمیلی خود را حداكثر تا یك هفته پس از دریافت به شورا اعلام نماید تا در صورت تجدیدنظر، آن را در شورا مطرح و پس از تصویب به صورت متمم بودجه در متن آن بگنجاند.

ماده 39 : 
تمامی اموال شورا، اعم از منقول و غیرمنقول تحویل شورا می‌باشد و اعضای شورا در مقابل حفظ و نگهداری آن مسئول می‌باشند. 

ماده 40 : 
خرید یا فروش كلیه اموال منقول، غیرمنقول اجاره مكانهای لازم برای شورا یا كرایه دادن اماكن متعلق به شورا با تصویب دوسوم كل اعضاء و رعایت ضوابط قانونی قابل اجرا می‌باشد.

• تبصره : عواید حاصل از فروش و یا اجاره داراییهای شورا باید از طریق حساب بانكی شورا صورت بگیرد.

ماده 41 : 
مخارج اداری شورا از قبیل تهیه اثاثیه و وسایل اداری و دفاتر از بودجه شورا خواهد بود.

• تبصره : نحوه و میزان حق‌الزحمه شركت اعضاء در جلسات و حق مأموریت اعضا از محل بودجه شورا و طبق دستورالعملی است كه وزارت كشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

ماده 42 : 
شورا باید در پایان دوره انتخابیه خود، صورت كاملی از كلیه اموال و داراییهای شورا، تنظیم و در اولین روز شروع به كار رسمی دوره جدید، آن را به اعضای جدید طبق صورت مذكور تحویل نماید و نسخه‌ای از آن برای بخشداری محل ارسال كند. 

ماده 43 : 
به منظور اجرای مطلوب و هماهنگ قانون شوراهای اسلامی كشور در بخشها، وزارت كشور مسئول آموزش‌های لازم برای اعضای شوراها و نیز مجریان قانون مذكور بوده و نیز موظف است آئین‌نامه‌های اجرائی مورد نیاز را تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران برای اجرا ابلاغ نماید. 

ماده 44 : 
این آئین‌نامه مستند به ماده 94 قانون تشكیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75 بنا به پیشنهاد وزارت كشور در تاریخ 11/1/78 به تصویب هیأت وزیران رسید.